سبک زندگی یا Life Style‏ برای توصیف شرایط زندگی انسان استفاده می‌شود. سبک‌های زندگی مجموعه‌ای از طرز تلقی‌ها، ارزش‌ها، شیوه‌های رفتار، حالت‌ها و سلیقه‌ها در هر چیزی را در برمی‌گیرد. موسیقی عامه، تلویزیون، آگهی‌ها همه و همه تصورها و تصویرهایی بالقوه از سبک زندگی فراهم می‌کنند. سبک زندگی فرد، اجزای رفتار شخصی او نیست، لذا غیرمعمول نیستند. بیشتر مردم معتقدند که باید سبک زندگی‌شان را آزادانه انتخاب کنند. ساموئل هانتینگتون در کتاب «چالش‌های هویت در آمریکا» موفقیت نظام سیاسی آمریکا را در هویت‌سازی با وجود حضور افراد متعدد خارجی با رسوم، اعتقادات و فرهنگ‌های متفاوت و بعضا متضاد با تمامی جهان خاکی و در یک کلمه «آمریکایی کردن» [Americanization] آن‌ها می‌داند. وی معتقد است که تداوم جامعه آمریکا در پرتو فرآیند آمریکایی‌کردن ممکن می‌شود؛ با این استراتژی که در مدل مرکز-پیرامون یا شمال-جنوب و برای افزایش حداکثری عمق استراتژیک آمریکا باید وارد زندگی پیرامونی‌ها و جنوبی‌ها نیز بشود. در بیشتر مواقع مجموعه عناصر سبک زندگی در یک‌جا جمع و افراد در یک سبک زندگی مشترک می‌شوند. به نوعی گروه‌های اجتماعی اغلب مالک یک نوع سبک زندگی شده و یک سبک خاص را تشکیل می‌دهند. سبکی شدن زندگی با شکل‌گیری فرهنگ مردم رابطه نزدیک دارد. مثلا می‌توان شناخت لازم از افراد جامعه را از سبک زندگی افراد آن جامعه به دست آورد.
سبک زندگی ایرانی یکی از موضوعاتی است که این چندساله زیاد در مورد آن صحبت می‌شود. برخی از کارشناسان سبک زندگی را به مجموعه عملکردهای روزمره و در واقع انتخاب‌های فرد از میان امکان‌های موجود تعریف کرده‌اند، از این رو در دنیای امروز، سبک زندگی فقط شیوه پاسخ به نیازهای جاری یک فرد نیست، بلکه هویت، جایگاه و موقعیت اجتماعی او را مشخص می‌کند و به این ترتیب، به ابزاری برای اعمال قدرت در جامعه تبدیل شده است. در نگاهی دیگر، مفهوم سبک زندگی با مفهوم «مصرف» گره خورده؛ مصرفی که دیگر فقط معنای اقتصادی ندارد و ابعاد گوناگون اجتماعی، فرهنگی و حتی سیاسی پیدا کرده است. به طوری که افراد با نوع مصرفشان، حتی به صورت ناخودآگاه در جامعه اطراف خود به اعمال قدرت می‌پردازند. با این تعاریف مفهوم سبک زندگی که شاید در زندگی سنتی گذشته چندان مورد استفاده نبود، امروز در فرهنگ معاصر و کنونی جهان، که مصرف ابعاد بیشتری یافته، به موضوعی قابل مطالعه و تحلیل در علوم اجتماعی تبدیل شده است.

اواخر سال گذشته مصاحبه‌ای با بهناز خسروی دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی در لیون فرانسه با موضوع سبک زندگی در بین ایرانیان داشتم که  با تاخیر 19 فروردین در روزنامه بهار چاپ شد.

 

پی‌نوشت: این مطلب در سایت انسان‌شناسی و فرهنگ با عنوان «مفهوم سبک زندگی در گفت‌وگو با بهناز خسروی: سبک زندگی انتخاب هر فرد است» باز نشر شده است.