براى آنکه جامعه بر مدار درستى حرکت کند، لازم است از فضا و متن یکدستى برخوردار باشد، از این رو جامعهشناسان بروز شکافهاى اجتماعى در جامعه را به وجود گسل در زمین تشبیه کرده و در خصوص مشکلاتى که ممکن است به وجود آورند، هشدار مىدهند. دکتر سعید معیدفر، عضو هیأت علمى گروه جامعهشناسى دانشگاه تهران در این خصوص مىگوید: «به عنوان یک جامعهشناس باید هشدار دهم که مىتوان پیشبینى کرد این شرایط بحرانىتر شود.»
شکافهاى اجتماعى به عنوان یکى از لایههاى زیرین آسیبهاى اجتماعى ممکن است در ظاهر کم اهمیت به نظر برسند و مسئولان توجه چندانى به آنها نداشته باشند اما باید توجه کرد هر آن احتمال دارد این طرف و آن طرف بحرانى اجتماعى را رقم بزنند.
مشکل آنجا بیشتر خود را نشان مىدهد که شکافهاى اجتماعى در تمام عرصهها روز به روز شدیدتر مىشوند. این شکافها بین طبقات اجتماعى و دهکهاى بالا و پایین جامعه به دلیل مشکلات اقتصادى افزایش پیدا کرده و مشکلات سیاسی، اقتصادى و اجتماعى را تشدید مىکنند. این شکاف در فردى که در گروه پایینتر قرار دارد ممکن است به مسائلى نظیر سرقت، تخریب وسایل شخصى و عمومی، زورگیری، گردنکلفتى و حتى آزار و اذیت دیگران منتهى شود.
علاوه بر این شکاف در گروههاى سنى نیز ایجاد شده و هر روز افزایش پیدا مىکند بهطورى که شرایط براى فعالیت جوانها چندان فراهم نیست. عمق شکاف اجتماعى بین نسلها به حدى زیاد شده که جوانان احساس مىکنند فاقد استقلال هستند و از لحاظ شغلى و خانوادگى در شرایط خوبى نیستند. در چنین حالتی، نوعى مقاومت در بین جوانان در مقابل نسلهاى دیگر در عرصههاى اجتماعى افزایش پیدا مىکند. این وضعیت کانونهاى خانوادگى را دچار تزلزل کرده و جوانى که از خانواده دور شده را آماده درگیر شدن با مسائلى مىکند که در نهایت ممکن است به آسیبهاى اجتماعى نظیر اعتیاد و فرار از خانه منجر شود.
موضوع به همینجا ختم نشده و این شکاف در حوزه زنان و مردان نیز بروز فاحشى یافته و کاملا خودنمایى مىکند؛ با اینکه زنان تلاش گستردهاى براى به دست آوردن جایگاههاى بالاتر در جامعه کرده و توانستهاند در زمینههایى مانند تحصیلات هم موفقتر از مردان ظاهر شوند اما در مواردى مثل اشتغال و مدیریت و عرصههاى دیگر مشکلات زیادى را پیش روى خود مىبینند. باید در نظر داشت اقبالى که زنان به حوزه تحصیلات عالى داشتند سطح انتظارات و خواستههاى آنها را نسبت به گذشته بالاتر برده در حالى که جامعه پاسخ مناسبى به انتظاراتشان نمىدهد و در مقابل بهاى بیشترى به مردان داده مىشود، شکاف جنسى عمیقى در جامعه پدیدار مىشود، شکافى که در آنان گاه دیده شده که زنان، مردان را عامل بدبختى خود مىدانند و مشکلاتى نظیر طلاق و بالا رفتن سن ازدواج را مىتوان متأثر از این شکاف اجتماعى دانست.
این شکاف بین بخشهاى مختلف کشور از نظر قومى و فرهنگى نیز گسترش پیدا کرده و اکنون مشاهده مىکنیم که وضع رفاه یا برخوردارىها در بخشهاى مختلف جامعه یکسان نیست بهطورى که برخى از مناطق بسیار برخوردارند و امکانات دارند اما بخشهاى دیگر جامعه و مناطق کشور بهشدت محرومند. این تفاوتها و تبعیضها درباره بخشهایى از کشور که حاشیهاىتر هستند نسبت به مرکز بیشتر است و همین هم سبب مهاجرتهاى گسترده از حاشیه به متن شده است.
********
پینوشت: در خصوص این مطلب خوانندهی محترم باید در نظر داشته باشد که برای یک روزنامه اصولگرا نوشته شده است.